Zastrzeżenie lub cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL

Informacja o zastrzeżeniu lub cofnięciu zastrzeżenia numeru PESEL

Podstawa prawna
- ustawa z dnia 7 lipca 2023 o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości  (Dz.U. z 2023, poz. 1394)
- ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności  ( Dz. U. z 2022, poz.1119 r. ze zm.);
- ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 775 ze zm.);
-  ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. z 2023 r., poz. 2111)
- rozporządzenie Ministra Cyfryzacji z dnia 7 listopada 2023 r. w sprawie określenia wzorów i sposobu wypełniania wniosków stosowanych przy zastrzeganiu albo cofaniu zastrzeżenia numeru PESEL (Dz. U.  poz. 2485);

Ustawowy obowiązek weryfikacji zastrzeżenia numeru PESEL przy zawieraniu, np. umowy kredytu lub pożyczki wejdzie w dniu 1 czerwca 2024 r. Do tego czasu będzie można zastrzegać lub cofać zastrzeżenie numeru PESEL, ale skutki prawne będą oddziaływały na zdarzenia, które nastąpią od 1 czerwca 2024 r.

I.  Czynność osobista w organie gminy (od 17 listopada 2023 r.):

1. Zastrzeżenie numeru PESEL:
1) Pełnoletni obywatel polski lub cudzoziemiec posiadający numer PESEL składa osobiście w organie dowolnej gminy na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem wypełniony wniosek  „Zastrzeżenie albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL”.
2) W przypadku niemożności osobistego złożenia wniosku o zastrzeżenie numeru PESEL spowodowanej chorobą, niepełnosprawnością lub inną niedającą się pokonać przeszkodą zastrzeżenia numeru PESEL można dokonać przez pełnomocnika. Pełnomocnik składa pełnomocnictwo szczególne do dokonania tej czynności i potwierdza swoją tożsamość za pomocą dokumentu tożsamości.
3) W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych albo posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL może złożyć osobiście w dowolnym organie gminy opiekun prawny albo kurator.
4) Tożsamość obywatela polskiego potwierdzana jest na podstawie ważnego dowodu osobistego lub ważnego dokumentu paszportowego;
5) Tożsamość cudzoziemca potwierdza się podstawie dokumentu podróży cudzoziemca lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo.
6) Tożsamość obywateli Ukrainy, którzy przybyli w związku z działaniami wojennymi na terytorium UKR może być potwierdzona innym dokumentem, na podstawie którego dokonano ustalenia tożsamości, wpisanym do rejestru PESEL.
7) Bezpośrednio po złożeniu wniosku i pozytywnej weryfikacji tożsamości organ gminy rejestruje zastrzeżenie numeru PESEL w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL i wydaje wnioskodawcy potwierdzenie zastrzeżenia (bezpłatnie).
8) Organ dowolnej gminy, na wniosek zainteresowanej osoby złożony na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzony własnoręcznym podpisem, lub w postaci elektronicznej, opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, obowiązany jest wydać zaświadczenie zawierające pełny lub częściowy odpis danych dotyczących tej osoby przetwarzanych w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL – płatne 17 zł na podstawie ustawy o opłacie skarbowej .
9) Zaświadczenie jest przekazywane, w zależności od żądania wnioskodawcy, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem, albo w postaci elektronicznej, opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

2. Cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL 
1) Pełnoletni obywatel polski lub cudzoziemiec posiadający numer PESEL składa osobiście w organie dowolnej gminy na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem wypełniony wniosek  „Zastrzeżenie albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL”.
2) Cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL nie można dokonać przez pełnomocnika.
3) W imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych albo posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wniosek o cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL może złożyć osobiście w dowolnym organie gminy, opiekun prawny albo kurator.
4) Tożsamość obywatela polskiego potwierdzana jest na podstawie ważnego dowodu osobistego lub ważnego dokumentu paszportowego;
5) Tożsamość cudzoziemca potwierdza się podstawie dokumentu podróży cudzoziemca lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo.
6) Tożsamość obywateli Ukrainy, którzy przybyli w związku z działaniami wojennymi na terytorium UKR może być potwierdzona innym dokumentem, na podstawie którego dokonano ustalenia tożsamości, wpisanym do rejestru PESEL.
7) Bezpośrednio po złożeniu wniosku i pozytywnej weryfikacji tożsamości organ gminy rejestruje cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL i wydaje wnioskodawcy potwierdzenie cofnięcia zastrzeżenia (bezpłatnie).
8) Organ dowolnej gminy, na wniosek zainteresowanej osoby złożony na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzony własnoręcznym podpisem, lub w postaci elektronicznej, opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, obowiązany jest wydać zaświadczenie zawierające pełny lub częściowy odpis danych dotyczących tej osoby przetwarzanych w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL – płatne 17 zł na podstawie ustawy o opłacie skarbowej .
9) Zaświadczenie jest przekazywane, w zależności od żądania wnioskodawcy, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem, albo w postaci elektronicznej, opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

II. Zastrzeżenie numeru PESEL z urzędu następuje w przypadku:  

1) unieważnienia dowodu osobistego na skutek zgłoszenia utraty dowodu osobistego w sposób określony w art. 47 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 2022 r. poz. 671 oraz z 2023 r. poz. 1234) lub zgłoszenia podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych w sposób, o którym mowa w art. 48a tej ustawy;
2) rejestracji w rejestrze PESEL danych, o których mowa w art. 8 pkt 26.

III. Wymagane opłaty

Bezpłatnie, poza zaświadczeniem zawierającym pełny lub częściowy odpis danych dotyczących tej osoby przetwarzanych w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL – płatne 17 zł na podstawie ustawy o opłacie skarbowej.

IV. Termin i tryb realizacji

Rozpatrzenie wniosku bez zbędnej zwłoki.

V. Jednostka odpowiedzialna

Stanowiska ds. Ewidencji Ludności i Dowodów Osobistych
pok. nr 8,
telefony: 67-263-53-05 wew. 119

VI. Tryb odwoławczy

Nie przysługuje.

Do pobrania:

1. Wniosek o zastrzeżenie lub cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL

2. Klauzula zastrzeż PESEL- dla urzędów gmin

3. Pełnomocnictwo do zastrzeżenia PESEL